Udało się wreszcie wykonać historyczne zdjęcie czarnej dziury!
Naukowcy dokonali czegoś niemożliwego. W odległej galaktyce, znanej jako Messier 87, za pomocą sieci połączonych ze sobą radioteleskopów udało się zobaczyć najbliższą okolicę supermasywnej czarnej dziury. Obraz, który można zobaczyć jest efektem skomplikowanej operacji największego wirtualnego teleskopu świata - EHT (Event Horizon Telescope), składającego się aż z 8 radioteleskopów umieszczonych w różnych miejscach na naszej planecie. Dzięki idealnemu zsynchronizowaniu tych urządzeń udało się naukowcom zebrać gigantyczną ilość informacji podczas kampanii obserwacyjnej w 2017 roku. EHT wycelowany był w samo serce odległej od nas o 55 milionów lat świetlnych galaktyki w Pannie, gdzie znajduje się niezwykle zwarty obiekt - supermasywna czarna dziura o masie ok. 6,5 miliarda Słońc.
Chociaż samej czarnej dziury nie jesteśmy w stanie zobaczyć, to na podstawie zebranych danych udało się zarejestrować jej "cień" (czarny okrąg w środku) oraz stworzyć obraz jej otoczenia - bardzo mocno rozgrzanego gazu na granicy horyzontu zdarzeń - niewidzialnej "krawędzi",spoza której nic, nawet światło, nie potrafi wydostać się ze względu na zbyt dużą siłę oddziaływania grawitacyjnego. Opadający na czarną dziurę rozgrzewający się gaz, emitując promieniowanie, tworzy tzw. dysk akrecyjny widoczny w postaci jasnego pierścienia. To dzięki niemu udało się ustalić masę czarnej dziury oraz jej średnicę - około 40 miliardów kilometrów. W jej granicach zmieściłby się cały wewnętrzny Układ Słoneczny ze Słońcem, Ziemią i wszystkimi pozostałymi planetami.
To absolutny przełom w dziedzinie badań nad czarnymi dziurami. Wyniki obserwacji potwierdziły teoretyczne założenia m.in. Ogólnej Teorii Względności i pokazały, że dotychczasowe modele komputerowe dość trafnie obrazowały nam rzeczywisty wygląd tych tajemniczych obiektów. Analizowane są także dane zebrane z obserwacji supermasywnej czarnej dziury znajdującej się w środku naszej Galaktyki, jeszcze nie wiemy kiedy zostaną opublikowane. Czekamy więc z niecierpliwością.
Text: Michał Witek
Źródło: eventhorizontelescope.org